Testen of je in de overgang bent

Testen of je in de overgang bent: hoe werkt dat?

Rond je 50e levensjaar is het zover: de overgang staat voor de deur. Hoe weet je of de overgang bij jou begonnen is? Als je last begint te krijgen van overgangsklachten is dat natuurlijk al een duidelijk teken. Daarnaast zou je een overgang test kunnen doen. Maar hoe werkt dat, is de uitslag betrouwbaar en heeft het eigenlijk wel zin om te testen op de overgang?

Overgang herkennen

Niet iedereen komt op dezelfde leeftijd in de overgang. Sommige vrouwen merken niets van de overgang totdat ze ver in de vijftig zijn. Maar er zijn ook pechvogels die erg vroeg in de overgang komen. Je herkent de overgang natuurlijk in eerste instantie aan specifieke geestelijke of lichamelijke overgangsklachten. Een onregelmatige menstruatie bijvoorbeeld, of nachtzweten. De overgang is echter ook te herkennen aan de niveauspiegels in je bloed en urine. Die veranderen namelijk ook als de overgang zijn intrede doet. Een overgangstest werkt op basis van die waarden.

Hoe werkt een overgang test?

Als de eitjes in je eierstokken opraken, stoppen de eierstokken met de aanmaak van progesteron en oestrogeen sterk af. Deze hormonen zijn verantwoordelijk voor de menstruatiecyclus en spelen een grote rol in de vruchtbaarheid. Je lichaam probeert de afname van progesteron en oestrogeen te compenseren. Dat doet het door de aanmaak van een ander hormoon op te voeren. Het gaat daarbij om FSH; het follikelstimulerend hormoon. Deze stof wordt aangemaakt in de hypofyse, een klier in de hersenen. FSH zorgt er onder andere voor dat er eiblaasjes groeien en rijpen in de eierstokken.

Om een lang verhaal kort te maken: een verhoogd FSH-gehalte in je bloed of urine duidt er dus op dat je in de overgang bent. Je lichaam probeert dan uit alle macht om de vruchtbaarheid nog een beetje op peil te houden door meer FSH te produceren.

Zelf testen op de overgang

Ben je benieuwd of je al in de overgang zit, dan kun je je bloed laten testen via de huisarts. Zie je dat niet zitten, dan kun je ook kiezen voor een thuistest. Met deze test kun je zelf je urine controleren op de aanwezigheid van het follikelstimulerend hormoon. Zo’n thuistest is eenvoudig in het gebruik. Allereerst vang je wat urine op. Met behulp van de meegeleverde pipet druppel je wat urine op het testvlak van de overgangstest. Na 5 minuten verschijnt er een lijn in het controlevenster, en wel of geen lijn in het testvenster. Verschijnt er geen lijn in het testvenster, dan is je FSH-waarde op dat moment niet verhoogd. Zie je wel een lijn in het testvenster, dan heb je op dat moment meer FSH in je urine dan iemand die niet in de overgang is.

Hoe betrouwbaar en zinvol is de overgangstest?

Tijdens de overgang schieten je hormonen alle kanten op. Het ene moment is de aanmaak van oestrogeen normaal, het andere moment kan het kelderen en schiet je FSH-gehalte weer omhoog. Dit maakt een negatieve uitslag van een overgangstest vrij onzeker. Test je namelijk net op een moment dat je lichaam wel weer oestrogeen aanmaakt, dan lijkt het misschien dat je nog niet in de overgang bent, terwijl dat wel het geval is.

Verschijnt er wel een lijn in het testvenster, dan betekent dat dat je waarschijnlijk wel in de overgang zit. Je weet dan alleen nog niet in welke fase. Een overgangstest kan namelijk niet aantonen wanneer je allerlaatste menstruatie eraan komt of geweest is.

Daarnaast zegt de uitslag niet veel over je overgangsklachten. Sommige vrouwen zien wel een lijn in het testvenster, maar hebben amper last van de overgangsverschijnselen. Bij andere vrouwen is de uitslag negatief terwijl ze wel heel veel hinder ondervinden van de overgang.

Waarom zou je testen op de overgang?

Als de test zoveel vragen openlaat, waarom zou je hem dan uitvoeren? Weten of je in de overgang bent kan bijvoorbeeld zinvol zijn als je je wilt voorbereiden op deze fase in je leven. Je kunt bijvoorbeeld je leefstijl aanpassen; goede voedingsgewoonten en meer bewegen kunnen overgangsklachten zoals osteoporose (botontkalking), hartklachten en gewichtstoename helpen te voorkomen.

Overgangstest positief: vrijen zonder voorbehoedsmiddel?

Wil je testen op de overgang omdat je dan zonder voorbehoedsmiddel zou kunnen vrijen? Niet doen! De uitslag van de test is daar veel te onbetrouwbaar door: een streepje in het testvenster (‘u bent in de overgang’) is een momentopname. Dat wil dus niet zeggen dat er nooit meer een eisprong plaatsvindt. Pas als je een jaar niet meer gemenstrueerd hebt, kun je er vanuit gaan dat je echt niet meer vruchtbaar bent. Tot die tijd zul je toch echt een anticonceptiemiddel moeten blijven gebruiken om een ongewenste zwangerschap te voorkomen.

Voor wie is de overgang zelftest geschikt?

De overgang zelftest is verkrijgbaar bij de meeste drogisten, bekijk zo’n test hier > (aff.). Je kunt de test veilig gebruiken als je pijnstillers of antibiotica gebruikt, maar niet als je de pil slikt. De anticonceptiepil beïnvloedt namelijk je hormoonhuishouding en zou bij een overgangstest een vals-positief resultaat kunnen geven.

Bronnen en referenties
*Dit artikel kan affiliate links bevatten, deze zijn te herkennen aan (aff.). Lees voor meer informatie de disclaimer.

Last van de overgang?

Er zijn diverse producten die het enigszins kunnen verlichten, bekijk hier het aanbod (aff.)

Ondersteuning tijdens de overgang >


Deel dit artikel

5 reacties

  1. Hallo
    Ik ben benieuwd of ik nog zwanger kan raken. In april 2017 gestopt met de pil en sinds dien niet meer ongesteld geweest. Ik gebruik nu een condoom.
    Het zou fijn zijn als ik de zekerheid heb dat ik niet meer zwanger kan worden ,; ik heb een hekel aan een condoom.

  2. Ik ben 47 en slik de pil. Maar ik heb de symptomen van gevoelige borsten, slecht slapen, gewichts toename, opvliegers, ontzettend moe. Is dat een teken dat ik in de overgang ben?? En zo ja wat kan ik er tegen doen?? En moet ik nu stoppen met de pil??

  3. Hoelang moet je met de anticonceptie pil gestopt zijn om betrouwbaar de meno test (die hoeveelheid FSH meet) te kunnen doen?

    • Dag Mireille,
      Volgens de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde is het resultaat van een menopauzetest pas betrouwbaar vanaf 3 tot 6 maanden nadat je bent gestopt met de pil. Overigens zegt de test niets over het stadium van de overgang. Als de uitslag positief is, weet dus niet wanneer je definitief stopt met menstrueren.

Reacties zijn gesloten.