Spier- en gewrichtspijn in de overgang

Kom jij ook steeds vaker stram uit bed? Ben je stijf als je een poos gezeten hebt, of heb je pijn in je handen, knieën of heupen? Veel vrouwen krijgen last van spier- en gewrichtspijn in de overgang. Pijn in de spieren en gewrichten is zelfs een van de meest genoemde overgangssymptomen. Wat kun je doen om deze klachten te verminderen?

Spierpijn in de overgang

Spierpijn in de overgang heeft een logische verklaring: het dalende oestrogeenniveau zorgt ervoor dat de spierspanning verandert. Bovendien kan tijdens de overgang het spierweefsel afnemen en wordt het minder elastisch. Je spieren verliezen daardoor hun souplesse, en dat voel je als je in beweging komt.

Gewrichtspijn door de overgang

Kraakbeen vormt een beschermend laagje tussen de gewrichten. Daardoor kunnen de gewrichten soepel langs elkaar bewegen, net als een scharnier. Maar als je lichaam steeds minder oestrogeen aanmaakt, wordt het kraakbeen dunner en minder elastisch. Daardoor gaat het scharnieren tussen de botten en botjes natuurlijk ook stroever. Gewrichtspijn ligt dan al snel op de loer.

Symptomen spier- en gewrichtspijn in de overgang

Spier- en gewrichtsklachten in de overgang geven onder andere de volgende symptomen:

• Stijfheid/stramheid, vooral als je een tijd stil hebt gezeten of als je uit bed komt. Vaak gaat dat weer over als je eenmaal goed in beweging bent.
• Vooral in de kleine gewrichten, zoals de handen, kun je last krijgen van pijntjes. Maar ook in de grotere gewrichten, zoals de knieën of de heupen, kan bewegen pijn gaan doen.
• Op plekken waar het kraakbeen bijna weg is, kunnen de uiteinden van de botten wat vervormen. Dat zie je bijvoorbeeld aan knobbels op de uiteinden van je vingerkootjes.
• Je spierkracht kan wat verminderen. Je hebt bijvoorbeeld meer moeite om een deksel van een pot te draaien.
• Een krakend geluid, bijvoorbeeld als je je knie buigt, kan erop wijzen dat je minder kraakbeen in je gewricht hebt.

Gewrichtspijn of artrose?

Kraakbeen kan moeilijk herstellen omdat het weefsel niet voorzien wordt van bloed of een lymfe-afvoersysteem. Als het kraakbeen blijvend is beschadigd, spreken we van artrose. Dit is aantoonbaar op röntgenfoto’s; de ruimte tussen de gewrichten is dan kleiner dan normaal. In ernstige gevallen raken de botten elkaar zelfs. Het kraakbeen is dan helemaal verdwenen. Met behulp van de röntgenfoto’s kan het stadium van de artrose worden vastgesteld. Dat gebeurt aan de hand van een Kellgren-score, die loopt van 0 (geen artrose) tot 4 (ernstige artrose).

Spier- en gewrichtsklachten in de overgang verminderen

Als je last van je spieren en gewrichten hebt, ben je misschien geneigd om minder te gaan bewegen. Maar daar worden je klachten alleen maar erger van. Spier- en gewrichtsklachten in de overgang kun je zoveel mogelijk voorkomen en behandelen door gezond te leven en te blijven bewegen. Een paar tips:

• Probeer iedere dag minstens een halfuur matig intensief te bewegen. Fietsen, zwemmen, tuinieren; alles is prima, zolang je het niet overdrijft. Luister naar je lichaam, maar maak je er ook niet te gemakkelijk vanaf. Regelmatige beweging voorkomt de afbraak van spierweefsel en helpt bovendien om osteoporose (botontkalking) zoveel mogelijk op afstand te houden.
• Een warm bad of een warme douche kunnen stijve spieren en pijnlijke gewrichten weer wat soepeler maken.
• Massages zijn goed voor de spieren en werken ontspannend. Ook fijn als je last hebt van overgangsklachten als slapeloosheid of stress!
• Yoga houdt je lenig en kan stijfheid verminderen.
• Zorg voor een gevarieerd eetpatroon met veel groenten, fruit, noten en onverzadigde vetzuren. Goede voeding houd je fit en helpt ontstekingsreacties in de gewrichten te voorkomen.
• Vermijd voedingsmiddelen als suiker, alcohol en cafeïne.
• Zorg voor voldoende rust en ontspanning.
• Let op je gewicht en probeer af te vallen als je te zwaar bent. Overgewicht heeft veel invloed op gewrichtspijn. Bovendien beweeg je gemakkelijker als je een gezond gewicht hebt.

Spierpijn en gewrichtspijn in de overgang behandelen

Heb je veel last van pijnklachten, dan kun je paracetamol nemen. Helpt dat niet, dan is de volgende stap een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals diclofenac of ibuprofen. Deze pijnstillers zijn ook verkrijgbaar als gel die je rechtstreeks aanbrengt op de pijnlijke plek. Pijnstillende gel geeft minder bijwerkingen dan een tablet, en dat is fijn als je bijvoorbeeld last hebt van een gevoelige maag. Ben je ouder dan 60, overleg dan even met je huisarts of je een ontstekingsremmende pijnstiller mag gebruiken.

Naast pijnstillers, lijken veel mensen baat te hebben bij acupunctuur.

Heb je behoefte aan extra ondersteuning uit een potje? Dan kun je bijvoorbeeld kiezen voor een voedingssupplement op basis van glucosamine (een eiwit dat van nature voorkomt in kraakbeen). Hoewel de werking ervan nog niet wetenschappelijk bewezen is, zijn er veel mensen die aangeven hier baat bij te hebben.

Ook zijn er kruidengeneesmiddelen die gebruikt kunnen worden bij spier- en gewrichtspijn.

Bekijk hier het aanbod voedingssupplementen en zelfzorgmiddelen die de gezondheid van de spieren en gewrichten kunnen ondersteunen > (aff.)

Wanneer naar de dokter?

Gewrichtspijn kan ook een symptoom zijn van een gewrichtsontsteking, zoals jicht of reumatoïde artritis. Die aandoeningen worden behandeld met andere medicijnen. Ga daarom naar de huisarts als het pijnlijke gewricht ook warm, rood en/of gezwollen is. Overleg ook even met de huisarts als de spier- of gewrichtspijn erg hevig is, of als je spierkracht steeds verder afneemt.